Publicatiedatum: 18 september 2015
Reporter: Albert Hendriks - Friesland Holland Nieuwsdienst - www.friesnieuws.nl
‘Proef Friesland’, viertalig zakboekje met 225 adressen van makers van Friese streekproducten en boerderijwinkels
Eerste fles Frysk Landbier
met bierpul en boekje voor oud-gedeputeerde
Jannewietske de Vries
BOLSWARD (NL) – Het bureau voor toerisme Friesland Holland gaat meer hoogwaardige Friese producten inzetten om Friesland internationaal in beeld te brengen als Europa’s meest veelzijdige vakantiebestemming. De succesvolle samenwerking met e-bike producent Batavus voor de bevordering van het fietstoerisme in Friesland krijgt een zusje: Frysk Landbier. Het nieuwe in Elfstedenstad Bolsward traditioneel gebrouwen bier is verrijkt met een zakboekje over Friese streekproducten. Er zijn plannen voor meer vormen van joint-promotion.
Bedrijfsleider Ester Osinga van de Friese bierbrouwerij in Bolsward, waar Frysk Landbier wordt gebrouwen, overhandigde donderdag 17 september 2015 in de brouwerij de eerste fles met bierpul en mini-pocket over Friese streekproducten aan oud-gedeputeerde Jannewietske de Vries.
“Als bedankje,” zegt Friesland Holland-directeur Albert Hendriks. “De altijd enthousiaste, gedreven en door en door Fryske mevrouw De Vries heeft als Friese gedeputeerde voor o.a. toerisme en financiën van juni 2007 tot juni 2015 in hoge mate bijgedragen aan de toenemende internationale bekendheid van Friesland als unieke vakantiebestemming én als aanbieder van hoogwaardige en duurzame producten en diensten op recreatief gebied.”
“Met de overhandiging van de eerste fles Frysk Landbier met toebehoren bedanken we haar voor haar onophoudelijke inzet voor de bevordering van het toerisme in Friesland. Dank voor het bevaarbaar maken van heel Friesland voor pleziervaartuigen, het elektrisch varen, het te voet en per fiets verkennen van Friesland via nieuwe routes, de promotie van streekproducten en last-but-not-least het veroveren van de titel Leeuwarden European Capital of Culture 2018. Deze verworvenheden maken het voor Friese recreatie- en horecaondernemers mogelijk zich internationaal krachtiger te manifesteren en te voldoen aan de wens van de hedendaagse toerist om in korte tijd veel te beleven onder aangename omstandigheden.”
Campagne
Het bureau voor toerisme Friesland Holland wil in het kader van een optimale Friesland-beleving meer Friese restaurants, vooral die met een hotel, overhalen tot het gebruik van streekproducten en het ontwikkelen van typisch Friese menu’s. Geen overdreven hoogstaand culinair gedoe, maar een vriendelijk geprijsde kennismaking met de Friese keuken en producten van het platteland.
Door het op de markt brengen van bier met een informatieboekje wil het toeristenbureau Friesland neerzetten als een vele landschappen omvattend vier-seizoenen-vakantieland, inclusief Friese streekproducten en restaurants die met streekproducten werken.
Frysk Landbier
Voor de bevordering van het culinair toerisme in Friesland heeft het toeristenbureau bij de Friesche Bierbrouwerij Us Heit in Bolsward een speciaalbier laten brouwen: ‘Frysk Landbier’.
Het is een traditioneel uit Fries water, graan, hop en biergist gebrouwen zwaar bovengistend bier met nagisting in fles. Het zou een tripel zijn als de brouwer alleen gerstemout had gebruikt, maar dit volmoutbier bevat voor een derde ook tarwemout. Het is niet in de eerste plaats een dorstlesser, maar een genotsbier met een volle smaak voor bij het diner. Door het gebruik van hop met een hogere aromatische intensiteit is het finale alcoholpercentage 8%.
Bier met een boekje
Om het eigenzinnige karakter te benadrukken zit Frysk Landbier in een ‘champagnefles’ van 75 cl met een de hele fles omvattend papieren wikkel: een grote foto van een graanveld aan de Friese waddenkust. De bekroning is een afsluiter van kurk, verankerd met ijzerdraad (het muselet), en een capsule van goudfolie. Aan de hals hangt een full-colour boekje met alle makers van Friese regionale producten en beknopte informatie over vakantiebestemming Friesland. Een stoere Frysk Landbierpul van glas completeert het geheel.
Extra dimensie
Hendriks: “Streekproducten geven een extra dimensie aan een Friesland-vakantie. Ze zijn de smakelijke rustpunten op een ontdekkingsreis. Andere aroma’s en kleuren, een andere wijze van serveren dan thuis of in de welbekende restaurants. Wie in een Fries restaurant iets bijzonders proeft, aangenaam verrast wordt, zal kennis willen maken met de producenten van de ingrediënten die de kok gebruikte. Het bureau voor toerisme wil hen de weg wijzen.”
Routes
Nieuwe streekproductenroutes per fiets, boot of auto — er is al een route in Zuidoost Friesland uitgezet — zullen gasten de weg wijzen naar 225 producenten van streekproducten en boerderijwinkels met streekproducten.
“De gast zal zonder twijfel langer in Friesland blijven om, bijvoorbeeld vanuit een hotel of vanaf een camping, te genieten van de heerlijkheden van het Friese land. Of na een te kort verblijf terugkeren,” aldus Hendriks.
Romantisch tafelen
Het serveren van typisch Friese gerechten, samengesteld met lokale ingrediënten, bevordert niet alleen het toerisme in de zomer, maar ook in de winter. Want juist dan, als het donker is als men naar het werk gaat, en het ook weer donker is als men thuis komt, heeft men behoefte aan licht en zicht.
“Wandelend of fietsend een frisse neus halen in de bossen, lekker uitwaaien aan de kust en in alle rust genieten van een romantische ambiance. Dit alles heeft Friesland, meer dan iedere andere regio in Europa, in huis. Met dank aan de vele parkbossen, grote meren en uitgestrekte weidegebieden en de ligging aan de Wadden- en Noordzee.”
225 producenten
Friesland in Nederland telt 225 producenten die honderden streekproducten maken: food, dranken en non-food. Veel regionale producten zijn historisch en typisch Fries, zoals ‘sûkerbôle’ (suikerbrood), ‘bearenburch’ (berenburg) en ‘learkeklompen’ (lage klompen met leertjes). Er zijn ook makers van ‘nieuwe’ streekproducten, zoals fietsbier (de tegenhanger van Radler), Frysling (Friese druivenwijn) en Fryskes, modieuze sandaalklompjes.
Albert Hendriks: “Het grote aantal streekproducten laat zich verklaren door het zeer gevarieerde landschap (bossen, weiden, moerassen en duinen) met verschillende grondsoorten, de visrijke meren, de ligging aan zee en de schone lucht. Maar ook groot historisch besef van de Friezen en dientengevolge de sterke eigen identiteit hebben bijgedragen aan het behoud van de traditionele maak- en teeltcultuur en kookkunst. Die vormde weer een bron van inspiratie voor innovatie, zodat ‘lekker lokaal’ ook goed bij hedendaagse leefstijlen past, in het binnen- en buitenland.”
Informatie over Friese streekproducten:
www.friesstreekproduct.nl
Informatie over Friese Bierbrouwerij Us Heit:
www.bierbrouwerij-usheit.nl
Informatie over winterarrangementen:
www.winterarrangementen.com
Informatie over recreatie en toerisme in Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.friesemeren.eu
www.goudenfriesewouden.nl
www.ijsselmeer.frl
www.waddenzeeland.nl
www.boatcharterholland.nl
Aart van der Linde vertelt Jannewietske de Vries over zijn in 2013 aangelegde hoptuin met vijf verschillende hoprassen en de bijzondere eigenschappen van hop. Hop telen in Friesland is niet eenvoudig, vooral vanwege zijn klimaatgevoeligheid. Dit jaar echter gedijen de hopplanten in de stadstuin van de brouwerij beter dan in de velden in Duitsland en Tsjechië. De kwaliteit is ook beter. De Friese Wouden bijvoorbeeld zouden wel eens erg geschikt kunnen zijn voor de hopteelt vanwege de beschutting die boomwallen bieden.
Kerstcadeau en exclusief souvenir van hier. Een als champagnefles uitgevoerde fles Frysk Landbier, met bijpassende bierpul en het 32 pagina’s A6 tellende zakboekje, kost €20,-. Bestellen kan via www.frieslandhollandwebshop.nl
Het in het Nederlands, Duits, Engels en Frans gestelde zakboekje ‘Proef Friesland’ is het eerste van een serie thematische Friesland Pockets die de toerist en iedere andere belangstellende de mogelijkheid geeft zich te verdiepen in de Friese natuur, cultuur, historie en heerlijkheden. Uitgever is het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland. Het “bûsboekje” kost € 2,50 en is te bestellen bij www.frieslandhollandwebshop.nl
De cirkel rond. Brouwmeester Aart van der Linde heeft met zijn brouwerij annex stokerij in 30 jaar tijd grote faam opgebouwd als producent van diverse eigenzinnige streekproducten als speciaalbieren, whisky en koffielikeur. Binnenkort wordt een kruidenlikeur, een soort berenburg voor dames, aan de collectie toegevoegd. In de productie en aanlevering van grondstoffen wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van leveranciers uit de omgeving. Het hele productieproces van de producten van Us Heit is zodanig ingericht, dat het bedrijf het hele proces van akkerbouwer tot consument zelf in de hand heeft. De laatste schakel werd in 2013 gerealiseerd, de aanleg van een hoptuin met vijf soorten hopplanten. De grondstoffencirkel voor alle ingrediënten van natuurlijk en traditioneel gebrouwen bier — gerst en tarwe, hop, zuiver water en biergist — is sinds september 2014, toen de eerste hopbellen werden geoogst, écht rond.
Het unieke karakter ontleent Frysk Landbier mede aan met de hand geplukte hopbellen van rassen met een hogere aromatische intensiteit dan gemiddeld, resulterend in een alcoholpercentage van 8%. De speciaal geselecteerde hop geeft het bier een zacht kruidige en tevens fruitige smaak met een lange, volmondige afdronk.
Frysk Landbier. Fris zoals Friesland is!
Op het Bolswarder hopveld klimmen de hopplanten langs draden aan zes meter hoge houten palen omhoog. De sparren, die speciaal voor dit doel in Duitsland en Frankrijk geteeld zijn, steken diep in de grond steken en zijn met stalen tuidraden verankerd. Over de rijen houten palen is een stalen draad gespannen waaraan verticale kabels, leidraden, bevestigd zijn. Daaraan werken de hopplanten zich omhoog.
Jannewietske de Vries (in rode jurk) ruikt aan een hopbel. Afhankelijk van het ras geeft hop, familie van hennep, een lichtzoete tot parfumachtige geur af. In bier scheiden hopbellen een bittere smaak uit. Hopbellen dienen al vele eeuwen als conserveer- en smaakmiddel bij de bereiding van traditioneel gebrouwen bier. Frysk Landbier wordt als de andere Us Heit-bieren gebrouwen volgens ‘Das deutsche Reinsheitsgebot’ uit 1516.
Hop is een onstuimig groeiende plant: tot wel 10 centimeter per dag. Zes meter hoge hophagen vangen enorm veel wind. Door harde wind kunnen hopplanten losraken, in elkaar zakken. Door stormen in 2015 viel de oogst in de hoptuin van bierbrouwerij Us Heit 30% lager uit, ondanks de beschutte ligging in de Elfstedenstad. Toch mag hopteler en brouwmeester Aart van der Linde niet klagen, want in Duitsland en Tsjechië waren de opbrengsten door storm en droogte veel lager. Hop, een schaduwplant, houdt van weinig zon, maar wel van warmte, en ‘natte voeten’:
Eén van de vijf rassen in de Bolswarder hoptuin is het Boheemse Saaz, genoemd naar de voormalige Oosterijkse stad Saaz, sinds 1918 weer een Tsjechische stad onder de naam Zatec. Het is een gerenommeerd centrum voor de Tsjechische hopteelt. Het edele Saazer hop is namelijk een vast ingrediënt van wereldberoemde Tsjechische pilsbieren zoals Pilsner Urquell. Saazer hop geeft daaraan de typerende kaneelachtig, zachte en aardse smaak. Het percentage alfazuur is laag: maar 3 tot 4,5 %. Dat betekent dat het bier een minder bittere, meer aromatische smaak krijgt.
Frysk Landbier kunt u proeven tijdens een excursie in de Friese Bierbrouwerij in Bolsward en op de grote streekproductenmarkt Proef Friesland, 3, 4 en 5 maart 2016 in Nederlands grootste woonboulevard, Home Center in Wolvega.
Souvenir van hier! Houten promodisplay voor hotelrecepties, speciaal gemaakt ter versterking van het volmondige natuurlijke karakter van Frysk Landbier.
Fan Fryske Grûn. Dit lijvige kook- en geschiedenisboek verwoordt en toont de rijke eet- en drinkcultuur van Friesland. Het standaardwerk wordt in 2016, samen met het zakboekje ‘Proef Friesland’, een onderdeel van nieuwe culinaire arrangementen op basis van Friese streekproducten van het bureau voor toerisme. Het boek, waaran 30 Friese topkoks meewerkten, is nu al te bestellen bij www.frieslandhollandwebshop.nl Het mini-pocket ‘Proef Friesland’ krijgt u er gatis bij.